Malinaw na paliwanag kung bakit si Lyn Dimaano

Naniniwala po ako na ang majority ng botante gaya niyo ay wala pang napipiling iboboto sa pagka-Mayor, at marami pa ring may napili ay maari pa ring magbago ang isip kung makakarinig ng maayos at malinaw na paliwanag.  Ito po ang gusto kong subukan sa pamamagitan ng paghain ng mahinahon at pinagnilayang paliwanag kung bakit ang tingin ko ay kay Maam Lyn Dimaano dapat mapunta ang inyong sagradong boto.

Tama ang tagasuporta ni Ka Lydio na ang boto kay Maam Lyn Dimaano ay kabawasan sa boto ng kanilang pambato dahil tila silang dalawa lamang ang may gahiblang tsansa para makasilat sa nakaupong si Sabili.

Totoo rin ang sinasabi nila na si Ka Lydio ay mabait at makatao.  Sa katunayan, hindi ko man alam na siya ay si Lydio Lopez ay madalas ko na siyang nasasalubong sa mall na nakangiti na tila Tito ko na matagal ng hindi nasisilayan.  Sa aking tantya siya ay mabuting magulang, asawa at kaibigan; yung tipong nais mong lapitan para hingan nang payo kung ikaw ay may dinadalang suliranin o agam-agam.  Pangita naman sa kanyang aura na siya ay sincere at may malasakit na tao.

Ngunit tayo ay naghahanap ng leader, hindi po ng pari o di kaya’y modelong ama.  Kung sapat na ang kabutihang loob para pamunuan ang isang bayan ay di baga para namang napakapayat at payak ng ating standard para sa ating bayan?

Giit ng kanyang mga taga-suporta na si Ka Lydio daw ay may dangal at prinsipyo.  Naniniwala ako na ito ay totoo kung ang pagbabatayan ay ang kanyang pagiging asawa at padre de pamilya; siya po ay may tamang family values ika nga at ito ay pangita.  Ngunit ang mahirap sa mga salita gaya ng dangal at prinsipyo ay mahirap itong masukat o maikahon sa iisang depinisyon, lalong-lalo na kung ang isang tao ay naghahangad sa isang posisyon na may direktang  implikasyon sa daan-daang libong katao.

Hindi ko po tinuturing na karangalan bilang isang mamamayan na animo’y gawing personal na kaharian ni Sabili ang Lipa sa pamamagitan ng pagsulong ng pansarili n’yang agenda habang si Ka Lydio ay tahimik na nasa tabi, kumakamay at kumakaway na parang ayos laang ang lahat.

Hindi po mababang puwesto ang Vice-Mayor, at lalo pong hindi ito walang kapangyarihan.  Ayon sa local government code ay siya ang nagpre-preside sa konseho at may hawak ng pondo nito.  Kung ano mang anomalya ang pinupukol kay Sabili ngayon ay dahil ito ay pinahintulutan ni Ka Lydio na tila iwas na iwas sa komprontasyon dala na rin ng kanyang ubod ng kabaitan.

Kung si Ka Lydio ay nag-ingay at ipinamukha sa mga nagmamane-obra na di sila lulusot sa kanilang balak ay wala nang pangangailangan pa kay Maam Lyn Dimaano dahil ang bayan ay may totoong kakampi sa munisipyo.  Ang pagwawalang bahala ni Ka Lydio ay kailanman hindi ko ituturing na prinsipyo.  Ang prinsipyo ay ipinaglalaban, hindi tinatalikuran dahil sa ayaw mong makasakit o makabangga ng kapwa.

Marami sa inyo ang nagtatanong, ano bang klaseng tao ito si Lyn Dimaano.

Mahigit isang taon pa lang kaming magkakilala ni Maam Lyn.  Apat na beses pa lang kami nagkikita ng personal – dalawang beses sa UP, isang beses sa meeting na may kinalaman sa trabaho namin bilang guro at tagahubog ng isip at kalinangan ng mga kabataan, at nung nagbigay siya ng huling respeto sa aking namayapang Nanay na dati niyang naging teacher nuong siya ay highschool pa.  Gayun pa man sa aming maikling panahong pagkakilala na nauuwi sa mahahabang pagpupulong at pagpapalitan ng kuro-kuro ay marami kaming pananaw na pinagkakasunduan.  Marami din akong napupulot na aral at napapalawak niya ang aking pananaw kaya tinitingala ko siya bilang nakatatandang kaibigan at mentor.

Na-meet ko na rin ang kanyang asawa na successful na professional ngunit low-key lamang, gayundin ang dalawa sa kanilang tatlong anak na datapwat ubod din ng tatalino ay napaka-simple at magagalang. Sila yung tipong masaya na sa kanilang kinaroroonan at ginagawa at hindi hihingi ng spotlight kung ang kanilang ina ay maluklok sa paninilbihan gaya ng nangyayari sa mga nakaupong pamilya sa kapangyarihan.  Maayos po ang pagpapalaki sa kanila ng kanilang mga magulang. 

Alam niyo po, hindi lang po si Ka Lydio ang may tamang values na tinuturo sa pamilya.

Si Maam Lyn ay tumatakbong indipendyente, hindi po siya umaasa sa backing ng iba.  Kapag siya ay nagsalita, sinasabi niya ang dapat mong marinig hindi ang gusto mong marinig.  Para sa iba, ito ay kayabangan o kaangasan.  Pero kung inyong susuriin ay di baga’t siya lamang ay nagiging matapat sa iyo at sa akin sa hindi niya paligoy-ligoy?  Iyan po ang totoong dangal, totoong tao – walang bahid showbiz o pamumulitika.

Si Maam Lyn pag may nakitang mali ay agad sinisita at di papayag na ikumpromiso ang tama para sa baluktot.  Para sa iba siya daw ay walang pakisama.  Para sa akin ito ay malinaw na pagpapakita ng tapang at prinsipyo.

Ngayon, sa mga katiwalian sa City Hall, sa walang pakundangang maling paggamit sa resources ng bayan, sa lumalapit na humihingi ng pabor, raket o posisyon, sa pagkawala ng disiplina sa kalsada, at sa samu’t-saring problema ng Lipa, sino ang tingin n’yo ang may kakayahan para maisa-ayos ang mga ito?  Ang mabait at magaling makisama o ang diretsa at matibay ang paninindigan?

Malinaw po ito.

Nakakatawang isipin na ang pinakamalaking bato na ipinupokol kay Maam Lyn sa kakulangan niya sa eksperiyensya sa gobyerno ay ang pinakamalaki ring dahilan kung bakit si Ka Lydio ay hindi nararapat maluklok sa puwesto.

Totoo pong walang karanasan sa puwesto si Maam Lyn sa gobyerno ngunit mahaba at subok ang kanyang track record sa akademya at private sector bilang guro, empleyado at entrepreneur. Gaya ng nabanggit ko sa una kong naisulat (mababasa niyo pag pinindot n’yo ito), wala sa mga tumatakbong alkalde ng Lipa ang makakatumbas sa kanyang professional track record.

Wala po at malinaw ito.

Ngayon totoong si Ka Lydio ay mahigit dalawang dekada na sa panunungkulan sa gobyerno kaya hindi naman siguro masamang mag-expect na sandamakmak na ang naipasa n’yang ordinansa o di kaya mga proyektong bayang naisulong.  Nakakagulat pero tila wala.  Kahit ang kanyang maiingay na taga-suporta ay walang maikampana.  Ito po ay hindi paninira, sinasabi ko lang po ang hindi mapabulaanan ng pruweba.

Kung marami na siyang nagawa at napatunayan bukod sa pagiging mabait at madaling lapitan ay di na kailangan pa ng isang Maam Lyn. 

Malinaw po ito.

Kaya para pong napakalabo ng hinihingi ng kampo ni Ka Lydio na magbigay si Maam Lyn para mapunta ang boto niya sa kanilang kandidato gayong malinaw naman kung sino ang mas kwalipikado at mas may kakayahan para mag-introduce ng pagbabago. 

Hindi po ang tagal sa puwesto ang basehan sa pagpili.  Kakayahan po at kahandaan ang mahalaga.  At hinding-hindi po maaaring i-claim na laang na i-claim ang dangal, prinsipyo at kung ano-ano pang adjectives na hindi naman na susuportahan ng konkretong gawa para makakumbinsi sa mga hindi pa nakakapag-decide kung sino ang iboboto nila.  Kahit nga plataporma kung mananalo ay hindi man lamang napaghandaan, ano pa kaya kung nakaupo na?

Ang paghain po ng plataporma ay nagpapakita kung paano inaral ng isang kandidato ang sitwasyong susuungin at nagbibigay ng pasilip kung paano niya planong bigyan ng solusyon ang mga problema at ng kaganapan ang mga potential na ikauunlad ng bayan.  Kung wala po nito ang isang kandidato ay maaaring hindi niya alam ang nangyayari, o alam niya pero wala siyang pakialam o di kaya di lang niya talaga alam kung ano ang gagawin.  Kung ang kasambahay nga na nag-a-apply sa ating pamamahay ay tinatanong natin kung ano ang kaya niyang gawin, Mayor ng bayan pa po kaya?

Ang plataporma po ay napakahalaga dahil ito ay magsisilbing commitment ng isang kandidato sa kanyang nais pagsilbihan.  Kung wala pong binigay na plataporma ang kandidato at wala ding ginawa kapag nakaupo na, huwag po nating tanungin kung bakit dahil sasagutin po tayo ng “Bakit, may binitiwan ga akong pangako ng gagawin ko?”

Huwag po magpapaniwala sa mga sulsol ng iba na para lang kayong nagsayang ng boto kay Maam Lyn.  Suriin po natin kung kaninong boto ang tila mapupunta sa kawalan.  Wala pong sayang na boto kung alam mong ito ay tama at napag-isipan at hindi lang udyok ng damdamin at ng mindset na, “ah basta!”

Hindi po lost cause si Maam Lyn.  Gaya nang nabanggit ko, napakarami pa po ng undecided na botante na maaaring makumbinsi gamit ng tamang pagpapaliwanag.  Ikaw po na bumabasa nito, kung napipisil niyo na may katuwiran ang pagboto kay Maam Lyn, ay malaki ang magagawa para maisulong ang kanyang kandidatura.

Dito lang po sa facebook group na ito ay napakarami na nang maaaring magawa. Hindi po tayo nag-iisa.  Meron po ditong roughly 3,500 members, karamihan dito na gaya ko, ay in-add lamang ng concerned na kakilala dahil alam n’yang ikaw ay may angking pagtatangi sa bayan ng Lipa.  Siguro po ay wala pang 50 members ang madalas nating nababasa na nagko-komento o di kaya’y nagbabangayan sa samu’t-saring threads.  Ngunit karamihan po sa mga miyembro ay tahimik na nagbabasa, nagtitimbang at nagmamasid.

Ang akin pong blog kung saan niyo binabasa ito ay may 2 statistic meters: isa yung sa google mismo, at isa mula sa aking ad provider na nuffnang.  Mas detalyado po ang sa nuffnang dahil lumalabas kung saang bansa nangaling yung nagbasa at kung anong oras siya bumisita, pati na kung anong site ang nag-refer sa kanya. 

Nuong una akong nag-post ng blog ko sa facebook page natin ay nakita ko sa site stats ko na daan-daan po ang bumasa nito sa unang ilang oras pa po lamang na nailabas ito.  Silent majority po ika-nga, at ito ay napakalakas na pwersa para magkaron ng multiplier effect kung magagamit sa tama.

Ano po ba ang puede nating magawa?  Marami po, at lahat po ay napaka-simple lamang, within our personal bounds, ika nga.

Kung binasa mo ito at nakumbinsi ka na si Maam Lyn nga ang dapat na susunod nating leader, napakalaking bagay po ang pag-share ng link na ito sa inyong personal na wall para mabasa din ito ng mga kaibigan at kakilala niyo na ‘di naabot ng ating facebook group.  Lagyan niyo po ng sarili niyong paliwanag kung bakit niyo naisipang i-share ito.  Nagbibigay po ng karagdagang bigat ang link na ito kapag may personal na pag-endorso ninyo.

Lahat po tayo ay may personal na kakilala na tipong malaki ang tiwala at paggalang sa atin, na malamang ay di kilala si Maam Lyn o di kaya’y inclined na bumoto ng kulang sa pagninilay at gabay.  Maaari po natin silang kausapin ng masinsinan, para bagang, “Alam mo (picture out kung sino ang kakilalang ito) na kailanman ay hindi kita ipapahamak at yung mabuti lang ang gusto ko para sa iyo.”

Ito pong datos na susunod ay galing din sa nuffnang: 60% po ng bumasa ng aking post ay mula sa Pilipinas, 40% po ay mga nasa ibang bansa.  Sa mga nasa kabilang ibayo kahit po na malayo kayo at hindi makakaboto (na tila baga kinukutya pa kayo dahil dito, na ako naman ang napapahiya para sa inyo) ay malaki pa rin ang maiaambag ninyo.

Sigurado po ako na mabigat ang desisyon ninyo nung mag-decide kayong mangibang bansa, at nung nasa airport kayo ay hindi kayo nagtatalon sa tuwa bagkus ay kayo ay balot ng lungkot.  Iniisip ko rin na kahit na greener pasture diyan kung nasaan kayo ay mas gugustuhin niyo pa ring umuwi ng Lipa kung alam niyong may pag-asa at may maasahan sa liderato ng bayan.  Malamang kung makikita niyo at mararamdamang  na may kahihinatnan kayo dito ay mapapadali ang inyong pag-uwi at malamang mag-invest ng inyong napag-ipunan upang manirahan kasama ang inyong mga mahal sa buhay, nag-e-enjoy ng lomi, kapeng barako at ang matam-is na labtik ng salitang batangenyo.

Sa botong ito, may pag-asang mangyari ang mga ito.

I-take advantage po natin ang technology na ginagamit natin para makipag-communicate  – Facebook, Facetime, mobile calls at kung ano-ano pa.  Ipaliwanag niyo po kung bakit gusto niyong iboto ng inyong mga mahal sa buhay at mga nasasakupan si Maam Lyn Dimaano.

Kung kayo po ay nag-iisip iboto si Sabili, paumanhin po, pero ano ang iniisip ninyo? Ang pamimigay po ng pera, bigas, semento, yero, scholarship, health card at kung anu-ano pa ay hindi po nakakatulong sa inyo sa pang-matagalan.  Totoo pong naibsan ang inyong pangangailangan sa ngayon pero asahan niyo na pagkatapos ng ilang araw ay balik kayo sa dating estado.  At pagkatapos ng 3 taon ay ganoon pa rin ang gagawin ni Sabili at ganoon pa rin ang kalagayan ninyo – umaasa sa ibibigay, habang ang mga taong hindi umasa sa bigay at bagkus ay sa sariling sikap ay mas maayos at mas maunlad ang buhay.  Kung ang ipinamumodmod ni Sabili ay ginugugol sa mga proyektong magbibigay sa inyo ng maayos na trabaho at kabuhayan, asahan niyo na hindi na kayo aasa sa suhol at bigay.  Di ga ho ang sarap na nakataas ang noo mo dahil alam mong binubuhay ka ng sariling pawis at hindi ng nakakababang dignidad na dala ng pagmamakaawa?

Kung kayo ay taga-suporta ni Ka Lydio, Ka Merlo o ni Ka Roy, hindi naman po masama kung kayo ay magbago ng isip niyo.  Kung bubuksan lang po natin ang ating diwa at magtitimbang  ng hindi kasama ang damdamin ay baka makita natin na ang totoong kwalipikado at may personalidad na magtaguyod ng reporma at makatotohanang pagbabago at paglilinis ay si Maam Lyn Dimaano.

Sana po ating pagnilayan ito.  Hindi naman po importanteng matagal niyo nang pinaniniwalaan kung anuman po ang kumumbinsi sa inyo para hanggang sa ngayon ay piliin ang kandidato ninyo, ang mahalaga po ay sa huling sandali, sa segundo na iitiman niyo na ang bilog na kadikit ng pangalan – pangalan ni Lyn Dimaano ang inyong napag-desisyunan.  Iyon po ang simula ng pagbabago, para sa inyo at para sa ating bayan.

Lyn Dimaano for Mayor! Bakit?

Tanong ng karamihan, “Ay ano gang alam n’yang Lyn Dimaano na yan sa pulitika?”  Ang sagot po ay diretsahang “Wala.”     Wala po siyang mu-ang sa pulitika. 

Eh, ano ga po ang pagkakaintindi ng karamihan sa pulitika at sa pulitiko?

Mali man o tama, normal at tila automatic na para sa mga tao na isipin na ang pulitika ay madumi at ang mga pollutants, este, politicians ay bihasa sa paglinlang ng tao nang may ngiti sa labi habang ang kamay ay maliksi at patagong nakadukot sa kaban ng bayan. 

Unfair na pagkilala?  Oo.  Mali? Ewan natin. 

Pero sino ang dapat sisihin?  Huwag si Mam Lyn, dahil hindi naman siya pulitiko at wala siyang kinalaman dito. 

Tanongi ni Ka Indo na may halong simangot, “Ay ano nga ga ang alam nyan?”

Marami po, Ka Indo.  Kung titimbangin natin ang kanyang karanasan at kasanayan sa akademya man o sa pribadong sector ay matatanto natin na hindi siya basta-bastang tao at kandidato.  Kung ang resyume din lang ang pagbabasehan ay pangita na na walang puedeng tumapat sa kanya sa hanay ng ibang tumatakbo sa pagka-meyor.  Isama pa natin yung mga humahangos patungong  Senado.

Graduweyt ng UP mula college, hanggang magkamit ng MBA, at soon ay PhD sa Edukasyon.  Aba, ay kung mahasa ka at mamayagpag sa balitaktakan sa loob ng isang silid aralan ng UP ay di naman siguro malayong isipin na kaya n’ya ring gawin ito sa loob ng konseho, o ‘di kaya gamitin ang taglay na husay upang makapanghikayat ng mga investors na malamang ay maghahangad ng maayos at matalinong kapulong.

Idagdag mo pa ang kanyang pagiging successful sa pagbaybay ng corporate ladder at sa pagtimon ng sariling negosyo sa field (UPCAT review) na siya mismo ang nagpasimula at nagpayabong ay di malayong isipin na may vision at kakayahan siya na itaguyod ang Lipa sa tagumpay na di pa nito naaabot at natatamasa.

“Ay ngay-on?” Ismid ni Mang Tacio ni di bilib dahil  ika nya’y iba ang larangan ng edukasyon at industriya sa pamamahala sa gobyerno.

 Tama ka Mang Tacio.  Pero ang track record na batbat ng tagumpay, kahit saang larangan mang mapadpad, ay mainam na indikasyon kung paano magpe-perform ang isang tao sa isang bagong hamon o okupasyon.

“Ala, katalino naman!” ang pinag-isipang gatol ni Justo. 

Justo, ang suliranin ng bayan ay madami at masalimuot.  Napakahirap nitong intindihin ng matalinong tao, ay ano pa kaya ang ‘di pinalad mabiyayaan ng malalim, matayog at malawak na pag-iisip?  Hindi na man maaaring mag-ngitian na laang tayo ng tatlong taon, di baga ho?

Sabat naman ni Ka Edring, “Ay para ga s’yang kabute, bigla na laang sumulpot!”

Natumbok mo Ka Edring!  Biglaan nga s’yang sumulpot.  Ngunit gaya ng kabute, s’ya ay lumabas sa tamang panahon.  Magulat ka kung may kabuteng biglaang lalabas sa rurok ng tag-araw.  Ngay-on, ano gang ginagawa ng taga-Lipa kapag may nasumpungang kabute?  Ay titignan muna kung are ay hindi lason, at kung hindi nga ay iuuwi para ma-ilahok sa bulanglang.  Eh kung kabute si Maam Lyn ay pihadong s’ya ay marang.  Di ka ga nanghihinayang sa kalidad ng bumulaga?  O gusto mong i-analisa muna ang moisture at acid content ng lupa, pati na ang weather condition at ambient temperature kung bakit may sumulpot na kabute? (Kayang sagutin yan ni Maam Lyn dahil siya ay isa ring scientist)

“Ay, di mo ga kita na kulang na ang panahon upang siya ay makilala?” dagdag ni Ka Edring.

Marahil po huli na, kung tayo ay nasa 2010 elections pa.  Pero tayo po ay nasa 2013 – panahon ng Facebook, Twitter at Unlitext, idagdag pa natin ang angking bilis ng maganda o masamang balita hatid ng bibig at ng kumpas ng kamay.  Kahit po nasaan ang Lipenyo ay may sukbit na cellphone.  Kung umotot nga si Kris Aquino, mayamaya alam na ng mundo, ay ano pa kaya kung ang husay ni Maam Lyn ay maipahatid natin sa mga kakilala nating nangangapa pa ng pipiliin.

“Ey bakeyn ga kalakas ng apog ng Lyn na iyan, aba’y mayor agad eh?  Di man laang mag-konsehal o bise man laang, o barangay kagawad kaya.  Parang walang ka-plano plano ih” sulsol naman ng nanga-galaiting si Ka Liwayway.

Tama ka Ka Liwayway, parang ‘di pinagplanuhan, pero sigurado ako na ito ay pinag-isipan.  Ang pulitiko ay nagpa-plano ng long term, ambisyon ika nga, kaya pakurot-kurot muna, pautay-utay para mapangalagaan ang political career.  Si Maam Lyn na isang pribadong tao ay naglakas loob na gawan ng solusyon ang mga nakikita n’yang kakulangan sa pamamahala sa Lipa, matinding udyok ba o calling sa Ingles.  Ang calling ay hindi pinu-put on hold gaya ng tawag sa telepono na ayaw mong sagutin o di mo alam kung paano sagutin.  Ito ay sinasagot.  Now na!

Ang ambisyon at calling ay malaki ang pakakaiba.  Ang una ay pangsarili, ang huli ay para sa iba.  Mababatid mo din mula sa motive kung paano gagalaw sa puwesto ang nahalal.

Ang pulitiko ay pautay-utay, nagi-invest muna.  At alam natin ang kasunod kapag ang tao ay nag-invest.  Siyempre, dapat may kapalit.

Ang pagsagot sa calling ay hindi tigib ng investment, bagkus ay kakabit nito ang sakripisyo.  Aba’y manalo o matalo eh malaking sakripisyo ang kapalit para kay Maam Lyn.  Kahit sinong matagal ng nanahimik sa buhay na isasalang sa maingay at magulong mundo ng pulitika ay mababaliktad ang buhay.

“Ay bakit pa ga naman s’ya sasabit sa kung saan s’ya ay mahihirapan?” tanong ni Ka Piko na may pagkamot pa sa ulo.

Ka Piko, ang tawag po dito ay serbisyo.  Ang serbisyo po ay uunahin ang iba, hindi po muna ang sarili.

“Ay, di nga mamigay ng kahit singkong duling man laang ay may serbisyo pang nalalaman,” dagdag ni Ka Piko na nakalahad ang nakabukang palad na walang laman.

Ka Piko, ang pulitiko na nag-aabot ng kung ano-ano sa eleksyon ay nagpa-planong manalo pero hindi nag-aambisyon na mapabuti ang buhay ng botante.  Si Maam Lyn, ibig n’ya ay mapaunlad  ang buhay ng taga-Lipa sa pamamagitan ng  pagpapayabong ng trabaho.  Trabaho na kaakibat ang dignidad na hatid ng ganansya mula sa sariling pawis.

Si Maam Lyn, kapag sabi n’ya ang isang focus nya ay edukasyon ay hindi ibig sabihin ay mamimigay sya ng scholarship ng kaliwa’t kanan.  Ang nais niya ay pag-angat ng kalidad ng mga paaralan at training centers hindi lang padamihan ng mag-aaral.  Napaka-competitive po ng hanapan ng trabaho, hindi po sapat ang basta may diploma laang.

Inis na si Ka Rudy: “Ay, kagaling mo gang ikampanya yang si Lyn na iyan, puro ka katwiran, eh. Para kang kandidato mo.”

Diyos ko po, Ka Rudy!  Kung nakikita mong may katwiran ang isang tao, tingin mo kaya siya ay mali?